Hadi Uluengin: Diyalog ve giriÅŸim – Turkish Armenian Business Development Council
Home » News » Hadi Uluengin: Diyalog ve giriÅŸim

Hadi Uluengin: Diyalog ve giriÅŸim

Hadi Uluengin: Diyalog ve giriÅŸim

MÃœLHEÄ°M’daki ‘Türk – Ermeni DiyaloÄŸu’ ‘Protestan Akademisi’nde toplandı. Reformcu Hıristiyanlığın adını ne zaman duysam, otomatik bir refleksle Max Weber’in ‘Protestan Ahlak ve Kapitalizmin Ruhu’ adlı ünlü kitabını hatırlarım.

Weber burada Calvin’in ‘çilekeş’ vaazıyla sermaye birikimi ve giriÅŸimcilik dürtüsü arasındaki iliÅŸkiyi iÅŸler. Beni de bu son iki nokta ilgilendiriyor…

DoÄŸru, belki Luther’ciliÄŸin izafi farklılığı vurgulayacaksınız ama olsun, son tahlilde Baltık sahilinin Hansa limanlarından Felemenk sitelerine, modern kapitalizmin, dolayısıyla Avrupa’nın oluÅŸumunda, pragmatik bir ticaret ve üretim yaklaşımıyla tarihi ve dini husumetleri aÅŸan; böylelikle de halkları ve milletleri birbirlerine yaklaÅŸtıran protestanlığın yekpare damgası vardır.

* * *

NEREDEN nereye, bence Mülheim oturumunun en hayati konuÅŸmasını, yukarıdaki genel ruhiyatı yansıtan ve ‘Türk – Ermeni Ä°ÅŸ Konseyi’ eÅŸ baÅŸkanlığı gibi ‘diken üstündeki’ bir koltuÄŸa oturmak cesaretini gösteren Kaan Soyak yaptı.

Kendisinden önceki akademik tartışmaları kastederek, ‘ben öyle soykırım oldu, olmadı türü şeylere girmeyeceğim için hiç ilginç gelmeyebilirim’ diye söze başladıysa da, aslında somut perspektifli en ‘i-l-g-i-n-ç’ tabloyu çizdi.

SöylediÄŸi özetle ÅŸu: ‘Biz Türkiye’yle Ermenistan arasında ticaret yapmak ve bunu geliÅŸtirmek istiyoruz. Böyle bir ÅŸey her iki tarafın da yararınadır. Ä°lk amaç diplomatik arenayı normalleÅŸtirmek ve sınır kapısını açabilmektir. Gerisi, ticari ve insani iliÅŸkilerin hayat pratiÄŸinde oluÅŸacaktır’. Nokta !

Bir ÅŸey daha ekledi, bugün Ankara ve Erivan’da mevcut olan ‘Türk – Ermeni Ä°ÅŸ Konseyi’ New York, Brüksel ve Moskova’da da ÅŸubeleÅŸmeye doÄŸru gidiyor…

Soyak ve yine Ä°stanbul’dan gelen diÄŸer iÅŸadamımız Melkon Artunyan Bey’le baÅŸbaÅŸa sohbetlerimizden öğrendiÄŸim baÅŸka hayati bir noktayı da ben ekleyeyim, stratejik hedef dünya çapında ortak bir Türk – Ermeni lobisi oluÅŸturmak…

Tamam, tabii ki gerisi laf-ı güzaftır demiyorum. Eblehçe bir iyimserliğe kapılarak da, karşılıklı olarak daha pek çok zihinsel handikapı ve travmayı aşmamız gerektiğini unutmuyorum. Ama olsun, yine de meselenin özü bu !

Türk – Ermeni sorununun aşılması için gereken mühürlü kapıyı nihayetinde bir ‘protestan ruhiyat’; baÅŸka bir deyiÅŸle, pragmatik ve giriÅŸimci bir ticaret ve sermaye refleksi aralayabilir ki bu dürtü insanları, milletleri ve halkları kendi dinamiÄŸinde birbirleriyle yakınlaÅŸtıracak, ötesi harmanlayacaktır.

Bir an tasavvur edin, günün birinde ta Buenos Aires diasporasından Paris ‘intelligentsia’sına dek, ortak bir Türk – Ermeni lobisi oluÅŸmuÅŸtur…

Ali’yle Agop, Tamar’la AyÅŸe kolları beraber sıvamışlardır ve oradan ihale, buradan sermaye, ÅŸuradan kredi kapmanın ötesinde, Agop Kaliforniyalı çiftlerin ‘Üç Horon’ kilisesinde evlenmeleri için Los Angeles’ten Ä°stanbul’a ‘düğün turizmi’ düzenlemektedir; AyÅŸe de Erivan – Kars elektrik hattı için Dünya Enerji Bankası’sıyla diÅŸe diÅŸ pazarlığa pazarlığa oturmaktadır.

Varın bir an tasavur edin, böyle bir ortaklık alimallah tozu dumana katar.

* * *

ÖNEM vermediÄŸimden deÄŸil, ancak Mülheim’daki ‘Türk – Ermeni DiyaloÄŸu’ toplantısında diÄŸer söylenmiÅŸ olanlar beni o kadar da fazla ilgilendirmiyor.

Şu soykırım var demişmiş, bu yok demişmiş, biri şöyle rakkam vermişmiş, diğeri sıfırı atmışmış, bunlar tabii ki büyük ciddiyetle ele alınması gereken konular ama henüz sağlıklı bir tartışma ortamı aşamasına gelmedik. Geleceğiz.

Oraya doğru giderken de ben olaya ‘Protestan ruhiyat’ın pragmatik açısıyla yaklaştığımdan, esas belirleyici olanın, birbirlerini tanımayan ve tanımaktan korkan şahıs ve şahsiyetlerin nihayet buluşabilmeleri olduğuna inanıyorum.

Dün bu sütunda yazdığım gibi, hayvanlar koklaÅŸa koklaÅŸa; insanlar ise, velev ki ilk bakışta hiç anlaÅŸamayacaklarmış hissi uyansın, konuÅŸa konuÅŸa…

Bir de, girişimci dürtünün insanları yakınlaştıran muazzam dinamiğiyle

News Source:  Hürriyet ; 28/03/2001

28.03.2001

Leave a Comment

*

Copyright © 2024 Tabdc.Org Sitemizdeki İçeriklerin Her Hakkı Saklıdır. İzinsiz Kullanılamaz. Akgün Medya

Scroll to top